Samen op zoek naar dat ene goede boek

Firda wil studenten aan het lezen krijgen. Lezen is goed voor je vermogen om je te concentreren - dus ook om te leren - én kan je blik op de wereld verbreden. Dat past naadloos in de ambitie om studenten niet alleen op te leiden tot goede vakmensen, maar ook tot volwassen burgers in een snel veranderende samenleving. Door een goed boek kun je rondkijken in het hoofd van een ander, stelde Marrit Jellema. Dat inspireert. ‘En je snapt beter hoe ’t werkt bij andere mensen.’

In haar lezing bood Jellema als jonge schrijver, dichter, spoken word-artiest én Stadsdichter van Leeuwarden de studenten in een volle theaterzaal al een inspirerend doorkijkje in háár hoofd. ‘Jullie dachten vooraf waarschijnlijk: da’s weer zo’n saaie schrijver. Maar als je mijn verhaal kent, kijk je er vast anders naar.’ Dit persoonlijke verhaal, dat begon met een video van haar spoken word-gedicht ‘Vertel het ze dan’ voor Human, maakte meteen indruk. ‘En zo heeft iedereen een eigen verhaal.’

Inspireren
Een goed boek laat je kennismaken met een verhaal dat kan inspireren. Zo vertelde directeur Michiel de Bruijn van Firda Sneek in zijn introductie dat hij als kind liever voetbalde of achter zijn drumstel zat, maar door de stripboeken van Asterix aan het lezen raakte. De strips waren leuk, maar Asterix en Obelix trokken ook de wereld in naar het oude Egypte en Rome. ‘Dat raakte aan mijn nieuwsgierigheid naar geschiedenis.’ Zo was een boek over zijn held Johan Cruijff ook een voltreffer.

In de komende drie jaren gaat Firda er samen met de Friese bibliotheken en Fers hard aan trekken om ook studenten in Sneek aan het lezen te krijgen. Zo komt er een rijke collectie aan boeken, met begeleiding om hier de weg in te vinden. In Drachten en Leeuwarden is Firda inmiddels ook bezig met het opzetten van zo’n ‘Bibliotheek op school’. Met allerlei activiteiten zetten Firda, de Friese bibliotheken en Fers het boek in de schijnwerpers.

Kinderen hebben vaak nog wel lol in lezen, vooral als ouders veel hebben voorgelezen. ‘Maar we zien dat vanaf groep 6 vaak snel afnemen’, stelde directeur Rixt Heegsma van bibliotheken Mar en Fean na ondertekening van de samenwerking. ‘De grote vraag is dan ook: wat interesseert jou? Dan vinden we samen vast het boek dat jou raakt.’ Dat aansluit bij hoe jij denkt, vulde Barbra Bloemink van Fers aan: ‘Of juist over hoe anderen denken…’ Bestuursvoorzitter Remco Meijerink van Firda vergeleek het vermogen om te lezen met een Zwitsers zakmes, zo’n handige multitool waarmee je je op allerlei manieren - in het werk én het leven - kunt ontwikkelen.

Veilige haven
Voor Marrit Jellema waren boeken als kind een veilige haven, als alles tegenzat. Op school was zij een dromer, die vaak op de gang zat en daar boeken las. Ze had veel verhalen, maar kreeg geen ruimte om ze te vertellen. ‘Daarom ging ik ze opschrijven. In groep 2 schreef ik al brieven

naar mijn juf.’ Het boek dat het best aansloot bij hoe zij zich voelde, was ‘Alleen op de wereld’ van Hector Malot. ‘Door Rémi was ik niet alleen.’

Ze besloot goed te worden in lezen. Dat gaf jonge Marrit de woorden om te verwoorden hoe zij zich voelde. Zo ging zij schrijven, zeker toen ze zich steeds somberder ging voelen. ‘Eigenlijk ging ik schrijven, omdat ik niet wist te praten. Toen besloot ik dat ik schrijver wilde worden. Dat maakt mij tot wat ik ben.’

Lezen en schrijven maakt creatief, stelde Jellema, in tegenstelling tot eindeloos filmpjes kijken op social media. Je vergroot je woordenschat. Dat helpt om onder woorden te brengen wat je voelt en bedoelt. Als je schrijft, vertelde een studente, kun je beter je emoties begrijpen. Maar lezen is voorlopig een eerste grote stap. En daar gaan Firda, de Friese bibliotheken en Fers samen - in het kader van het Fries Leesoffensief - ook in Sneek hard aan werken.