Trots op cursisten in uitdagend onderwijs NT2
Doorzie maar eens het verschil tussen ‘hen’ en ‘hem’, in een zin als ‘Tim koopt een boek voor…’ En als ‘zij’ hetzelfde is als ‘ze’, is ‘hij’ dan ook ‘he’? Best lastig, Nederlands leren, zeker als je eerder - door allerlei omstandigheden - in je eigen moedertaal al weinig onderwijs hebt gehad. In lessen NT2 leren statushouders Nederlands naar een niveau dat voor hen haalbaar is. Ook bij Firda Emmeloord… Lesgeven is hier een prachtig vak, zeggen docenten.
Geduldig stapt Albert Verhoeff in zijn lokaal van het ene groepje naar het andere, dat oefent met wat opdrachten op papier. Want ook in zijn klas van - nu - tien volwassenen zijn de verschillen groot. Twee cursisten scoorden net heel aardig in een Kahoot, waarin iedereen met de telefoon vragen naar taalbegrip beantwoordde. Bijvoorbeeld: ‘Welk woord is weg? In de stad is weinig natuur/boom/vogel…’ Maar voor een flink deel was dit lesje in meervoud best lastig.
Nu hoeft de docent deze statushouders niet klaar te stomen voor een examen. In de zogeheten B1-route moet dat wel. In de onderwijsroute ligt de lat nog hoger. Daar gaat het om jonge cursisten die kunnen doorstromen naar een beroepsopleiding in mbo of hbo. Maar in dit klasje van de Z-route zitten statushouders, die naar het oordeel van de betrokken ambtenaar bij de gemeente - verantwoordelijk voor inburgering - vooral begeleid moeten worden naar een zo hoog mogelijk niveau van zelfredzaamheid. Hierin is de taal belangrijk.
Het verschil maken
Albert Verhoeff geniet dan ook zichtbaar als een van zijn cursisten het verschil tussen ‘vriendin’ en ‘vrienden’ doorziet, als hij de woorden op het bord heeft uitgeschreven. ‘Ah, nú snap ik het’, zucht zij. Dát maakt het lesgeven aan zo’n groep zo leuk, verklaart Verhoeff later. ‘Ze wíllen graag leren. Dan kun je als docent echt het verschil maken. En het is mooi, als je ziet hoe ze dan vooruit gaan…’
Via een ruime omweg belandde hij in september vorig jaar in het onderwijs, na een opleiding tot docent NT2 in Utrecht. Na studies in theologie en taalkunde vertaalde hij jarenlang bijbels in allerlei talen, eerst in Tanzania en vervolgens drie jaren thuis. ‘Dan is dit contact heerlijk…’ En al werkende heeft hij inmiddels een flinke ‘gereedschapskist’ gevuld om redelijk soepel te kunnen improviseren. ‘Dat is wel comfortabel.’
Veel mensen nodig
Zo komen meer mensen van buiten het onderwijs binnen door een opleiding in NT2. Teamleider Linda Hofman in Emmeloord Urk is er blij mee, want zij zit steeds erg krap in de docenten. Nu kan de vraag sterk wisselen, omdat het onderwijs in NT2 in een regio altijd aan één partij wordt gegund in een aanbesteding. ‘Dan moet je maar afwachten wat eruit komt.’ Maar in Emmeloord hebben ze alle routes in huis. ‘En de vraag naar avondlessen neemt ook flink toe, onder meer van arbeidsmigranten en inburgeraars die hun taalniveau willen verhogen.’
Hofman heeft hiervoor nu 28 docenten in haar team. Een groot deel is speciaal gecertificeerd voor NT2. ‘Want dit is wel een ander vak dan Nederlands.’ Zij merkt dat docenten met een achtergrond in het basisonderwijs een lichte voorsprong hebben omdat zij ervaring hebben in het differentiëren van lessen om cursisten op diverse niveaus aan te spreken. ‘Maar in deze sector liggen voor iedereen mooie kansen. En: het is nog hartstikke leuk ook…’
Trots
Alinda Oving heeft dan ook veel plezier van haar overstap. Zij werkte als HR-adviseur, maar had al jaren het gevoel dat zij iets wilde betekenen voor mensen en niet meer wou rennen van overleg naar vergadering. Dat heeft ze gevonden in haar lessen met een groep op beginnersniveau. Ze komen overal vandaan, van Pakistan tot Eritrea en Syrië. De onderwerpen zijn basic, gericht op dagelijkse onderwerpen als eten en drinken, reizen en wonen. ‘Maar ze zijn heel gemotiveerd. En we hebben ook veel lol. In zo’n groep heb je veel onhandige communicatie. Dat is leuk, als je ’t goed aanpakt.’
Otilia Kloosterboer heeft er ook geen spijt van dat ze haar werk als verloskundige vaarwel zei. Zij werkt in Emmeloord met een groep, die nog valt onder een oude inburgeringswet. Sommigen moesten nog leren lezen en schrijven. ‘Dan begin je met hoe je een pen vasthoudt.’ Maar ze gaan vooruit. Dan is de docente extra trots, als Khaled in de groep kan vertellen dat hij een baan heeft: ‘Ik ben naar bedrijf gegaan en heb gevraagd: hebben jullie werk voor mij…’
In Friesland biedt Firda NT2-onderwijs binnen de Onderwijsroute en hiernaast de aanpak van laaggeletterdheid vanuit de Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB), beide voor alle gezamenlijke Friese gemeenten. Voor een vaste aanstelling is bij Firda minimaal een tweedegraads lesbevoegdheid nodig, bij voorkeur in Nederlands of een moderne vreemde taal.