Organisatie

Practoraat Frysk en Meartaligens

Van bouw tot kinderopvang en van handel tot horeca……in veel sectoren wordt in deze provincie Fries gesproken. Het is dus prettig en handig als je als professional communiceert met mensen in hun vertrouwde ‘memmetaal’. De inzet van het practoraat is om het Fries een structurele plek te geven in het onderwijs. 

Hier gaat Lysbeth Jongbloed hard aan werken als practor 'Friese taal en geletterdheid in een meertalige context’. 

Fries spreken in de zorg

Practoraat Frysk en Meartaligens

Veel mbo’ers blijven wonen en werken in Fryslân. In het werkveld is het heel prettig als werknemers zich kunnen redden in het Fries. In de (ouderen)zorg bijvoorbeeld, maar ook in de kinderopvang, in de werkplaats of op het terras is het contact met anderen dan veel natuurlijker en zorgt voor meer vertrouwen. Toch krijgt het Fries - net als andere thuistalen - nog weinig structurele aandacht in het mbo. Daarom is betere verankering in het onderwijs nodig. 

Samenwerkingsverband 'Wy binne mbû'
Provincie en Rijksoverheid maakten hierover harde afspraken die ze vastlegden in de nieuwe ‘Bestjoersôfspraak Fryske Taal en Kultuer. De oprichting van een practoraat was een belangrijk onderdeel van dit pakket. De practor gaat ook aan de slag voor Aeres die samen met Firda en de Afûk al jarenlang deel uitmaakt van het samenwerkingsverband Wy binne mbû. 

 

Ambitie

De inzet van het practoraat is om het Fries – als voertaal, instructietaal of doeltaal – een meer structurele plek te geven in het dagelijks onderwijs, in richtingen waar dat relevant is in de beroepspraktijk en binnen projecten waar dat goed kan. In een later stadium bepalen we welke andere thuistalen ook relevant zijn en meer aandacht in het mbo-onderwijs nodig hebben. 

 

Nieuwe practor Frysk brengt graag taal studenten en werkveld samen

Wie is practor Lysbeth Jongbloed

Lysbeth werkte voorheen als beleidsadviseur bij de provincie Fryslân. Hier was ze al nauw betrokken bij allerlei projecten om het gebruik van Fries te stimuleren. 

Voor haar promotieonderzoek bij de Fryske Akademy en de Universiteit Maastricht over Fries op sociale media deed ze onder meer twee grote onderzoeken onder jongeren in Fryslân. Uit dat onderzoek bleek dat er veel verschil is tussen jongeren in het gebruik van Fries en de liefde voor de taal. Voor jongeren die in het Fries zijn grootgebracht is Fries de ‘taal fan it hert’ en deze willen ze zoveel mogelijk gebruiken, ook op sociale media. Jongeren die thuis Nederlands of een andere taal spreken, hebben meestal minder met het Fries en gebruiken het nauwelijks. Het verschil is grotendeels te verklaren door de sociale omgeving. 

De inzichten van haar promotieonderzoek kan ze als practor goed gebruiken. Ze wil samen met het onderwijs - studenten, docenten en leiding - én het werkveld, en met behulp van de nieuwste inzichten praktische onderwijsprogramma’s ontwikkelen. Een stukje praktisch onderzoek is hierbij onontbeerlijk. 

Ze begint eerst met heel goed luisteren om het Fries te kunnen versterken daar waar de behoefte het grootst is. Daarna komen ook andere thuistalen – talen die iemand in de kindertijd thuis leert en spreekt – aan de beurt. 

In soad mbû-studinten komme op harren staazje- of lettere wurkplak yn oanrekken mei it Frysk. Dêrom is it belangryk dat elkenien in bytsje Frysk meikriget yn syn bagaazje. Dat sil it makliker meitsje om te 'landen’ en in bettere oansluting mei pasjinten, kliïnten en kollega's te krijen. De kommende jierren sille wy ûndersykje hoe't wy dat stikje Frysk better ferankerje kinne yn it ûnderwiis, op in wize dy't past by de studint, it kurrikulum en it ferlet fan it wurkfjild.

Veel mbo-studenten komen op hun stageplek of latere werkplek in aanraking met het Fries. Daarom is het belangrijk dat iedereen beetje Fries meekrijgt. Dat maakt het gemakkelijker om te 'landen' in een omgeving en een betere aansluiting met patiënten, cliënten en collega's te krijgen. De komende jaren onderzoeken we hoe we Fries beter verankeren in het onderwijs op een manier die past bij de student, het onderwijsprogramma en de behoefte vanuit het werkveld.

Lysbeth Jongbloed Practor

Wil je meer weten?

Je kunt contact opnemen met practor Lysbeth Jongbloed via lysbeth.jongbloed@firda.nl